పలుకు తేనియలు

నె . నే హ్రు గారు ఏమి చైనా ఏమి చైనా అని పోగాడేవారు... తరువాత ..యుద్ధం  ...  ఏమి చెయ్యనా ఏమి చేయ్యయన అంటో తల పట్టుకున్నారు.

రామలాలీ రామ లాలీ మేఘ శ్యామ లాలీ తామరసనయన దశరథ తనయా లాలీ అబ్జవదన ఆటలాడి అలసినావురా బొజ్జలో పాలరుగుగాని నిదురపోవరా జోలలుబాడి జోకొట్టితే ఆలకించేవు చాలించి మరి యూరకుంటే సౌజ్ఞ చేసేవూ ఎంతోయెత్తు మరిగినావు ఏమిసేతురా వింతగాని కొండ నుండు వీరరాఘవా

దేవులపల్లి వారి దెశ భక్తి. .జయ జయ జయ ప్రియ భారత జనయిత్రి దివ్య ధాత్రి జయ జయ జయ శత సహస్ర నర నారీ హృదయ నేత్రి జయ జయ జయ ప్రియ భారత జనయిత్రి దివ్య ధాత్రి జయ జయ జయ శత సహస్ర నర నారీ హృదయ నేత్రి జయ జయ జయ ప్రియ భారత జనయిత్రి దివ్య ధాత్రి జయ జయ సశ్యామల సు శ్యామచలా చేలాంచల జయ వసంత కుసుమలతా చరిత లలిత చూర్ణ కుంతల జయ వసంత కుసుమలతా చరిత లలిత చూర్ణ కుంతల జయ మదీయ హృదయాశ్రయ లాక్షారుణ పద యుగళా జయ మదీయ హృదయాశ్రయ లాక్షారుణ పద యుగళా జయ జయ జయ ప్రియ భారత జనయిత్రి దివ్య ధాత్రి జయ జయ జయ శత సహస్ర నర నారీ హృదయ నేత్రి జయ జయ జయ ప్రియ భారత జనయిత్రి దివ్య ధాత్రి జయ దిశాంత గత శకుంత దివ్యగాన పరితోషణ జయ దిశాంత గత శకుంత దివ్యగాన పరితోషణ జయ గాయక వైతాళిక గళ విశాల పద విహరణ జయ గాయక వైతాళిక గళ విశాల పద విహరణ జయ మదీయ మధుర గేయ చుంబిత సుందర చరణ జయ మదీయ మధుర గేయ చుంబిత సుందర చరణ జయ జయ జయ ప్రియ భారత జనయిత్రి దివ్య ధాత్రి జయ జయ జయ శత సహస్ర నర నారీ హృదయ నేత్రి జయ జయ జయ ప్రియ భారత జనయిత్రి దివ్య ధాత్రి దివ్య ధాత్రి దివ్య ధాత్రి దివ్య ధాత్రి దివ్య ధాత్రి దివ్య ధాత్రి దివ్య ధాత్రి

. వామనావతారం పోతన.  . ఒంటి వాడ నాకు నొకటి రెండడుగుల మేర యిమ్ము సొమ్ము మేర యొల్ల  కోర్కె దీర బ్రహ్మ కూకటి ముట్టెద  దాన కుతుక సాంద్ర దానవేంద్ర !! . గొడుగో జన్నిదమో కమండలువొ నాకున్ ముంజియో దండమో వడుగే నెక్కడ? భూములెక్కడ ?కరుల్ వామాక్షు లశ్వంబు లె క్కడ? నిత్యోచిత కర్మమెక్కడ ? మదాకాంక్షామితం బైన మూ డడుగుల్ మేరయ త్రోవ కిచ్చుటది బ్రహ్మాండంబు నా పాలికిన్ !! . వారిజాక్షులందు వైవాహికములందు ప్రాణ విత్త మాన భంగమందు చకిత గోకులాగ్ర జన్మ రక్షణమందు బొంక వచ్చు నఘము వొంద దధిప !! కారే రాజులు రాజ్యముల్ గలుగవే గర్వోన్నతిన్ బొందిరే వారేరీ సిరి మూట గట్టుకొని పోవంజాలిరే భూమిపై పేరైనన్ గలదే శిబి ప్రముఖులున్ ప్రీతిన్ యశః కాయులై ఈరే కోర్కులు వారలన్ మరచిరే ఇక్కాలమున్ భార్గవా !! .వారిజాక్షులందు వైవాహికములందు ప్రాణ విత్త మాన భంగమందు చకిత గోకులాగ్ర జన్మ రక్షణమందు బొంక వచ్చు నఘము వొంద దధిప !! కారే రాజులు రాజ్యముల్ గలుగవే గర్వోన్నతిన్ బొందిరే వారేరీ సిరి మూట గట్టుకొని పోవంజాలిరే భూమిప...

చరిత్ర చాలా విచిత్రమైనది! (తనికెళ్ళ భరణి) చరిత్ర పుటల్ని తవ్వుకుంటూ పోతే...ఎన్ని అనర్ఘ రత్నాలు దొరుకుతాయో..! ఎన్ని ఘనీభవించిన కన్నీటి బిందువులు ముత్యాలై దొరుకుతాయో! అన్ని రంగాల్లోనూ ఎప్పుడూ కొంత మందే వెలుగులో కనిపిస్తారు.. కొంతమందే ప్రముఖులుగా వినిపిస్తారు. మిగతావాళ్ళూ!! మసకమసకై పోతారు..కంటికి కనిపించరు..చరిత్ర హీనులైపోతారు! ఆ పాపం ఎవరిదీ? మనదే కదూ..! ఇదిగో అలా చరిత్రకందకుండా పోయిన మరో మహానుభావుడే యానం రామకృష్ణ.. 1912 లో కార్వేటి నగరంలో పుట్టాడు. ఆయన బలిజ కులస్థుడు. కళలకి కులం కూడా అడ్డమొచ్చే కాలం.. రామకృష్ణకి సంగీతం నేర్చుకోవాలన్న తపన ఉంది.. కానీ గురువేడీ! అయితే అపారమైన సంకల్పబలం ఉంటే.. మార్గం అదే ఏర్పడుతుంది గామేసు.. దొరికాడు.. గురువు దొరికాడు.. అల్లాటప్పా గురువు కాదు.. సాక్షాత్తు ముత్తుస్వామి దీక్షితుల వారి శిష్య ప్రశిష్యులకు శిష్యుడు.. ఎంత తపించాడు.. ఎన్ని గుమ్మాలెక్కి దిగాడు.. ఎన్ని అవమానాల్ని భరించాడు.. అలాంటి స్వాతి చినుకంటి యానం రామకృష్ణ వెళ్ళి ముత్యపు చిప్పలో పడ్డాడు. నీరము తప్త లోహమున నిల్చి అనామకమైన నశించు - నీటి బిందువు వేడి వేడి పెనం మీద పడ్తే చుయ్ అని ...

కృష్ణ శతకము.  పదునాలుగు భువనంబులు కుదరగ నీ కుక్షి నిలుపు కొను నేర్పరివై విదితంబుగా నా దేవకి యదరములో నెట్లు లొదిగి యుంటివి కృష్ణా! . కృష్ణ శతకము. .ఓ శ్రీకృష్ణా!సమస్తములైన పదునాలుగు లోకములు నీ పొట్టలోనే ఉన్నవి గదా!అట్టి నీవు దేవకీదేవి గర్భములో ఎట్లు ఇమిడిపోయితివో పరమాశ్చర్యముగా ఉన్న విషయము గదా! . అష్టమి రోహిణి ప్రొద్దున నష్టమ గర్భమున బుట్టి యా దేవికికిన్, దుష్టుని కంసు వదింపవె సృష్టి ప్రతిపాలనంబు సేయగ కృష్ణా! . కృష్ణా!నీవు దేవకీదేవికి ఎనిమిదవచూలున రోహిణీ నక్షత్రముతో గూడిన అష్టమినాడు పుట్టి,లోక సంరక్షణార్థము పాపాత్ముడగు కంసుని (నీ మేనమామయైనను) చంపితివి.

కంట నలుసు బడెఁ దామర కంటికిఁ, దుంటరి యువకుఁడు గమనించెను, వె- న్వెంటనె యాయమ చెలువపు కంటికి నూదెను రమించి గాలినిఁ ద్వరగా (రాధ కళ్లల్లో దుమ్ము పడితే కృష్ణుడు అలా చేసాడని ఒక గాథ ఉన్నది.) . శతకంద సౌరభమురచన : జెజ్జాల కృష్ణ మోహన రావు

. దేశ భక్తి (గురుజాడ) . దేశమును ప్రేమించు మన్నా, మంచి యన్నది పెంచు మన్నా; . వట్టి మాటలుకట్టి పెట్టోయ్ గట్టి మేల్ తల పెట్ట వోయ్! . పాడి పంటలు పొంగి పొర్లే దారిలో నువు పాటు పడవోయ్ ; . తిండి కలిగితెకండ గలదోయ్ కండ గల వాడేను మనిషోయ్ ! . ఈసురో మని మనుషు లుంతే దేశ మేగతి బాగు పడునోయ్ ? . జల్దు కొని కళ లెల్ల నేర్చుకు దేశి సరుకులు నించవోయ్! . అన్ని దేశాల్ క్రమ్మ వలెనోయ్ దేశి సరుకుల నమ్మ వలెనోయ్ ; . డబ్బు తేలేనట్టి నరులకు కీర్తి సంపద లబ్బవోయ్ ! . వెనక చూసినకార్య మేమోయ్ ? మంచి గతమున కొంచెమేనోయ్ . మంద గించక ముందు అడుగేయ్ ! వెనక పడితే వెనకెనోయ్ ! . పూనుస్పర్ధను విద్య లందే వైరములు వాణిజ్య మందే ; . వ్యర్ధ కలహం పెంచ బోకోయ్ కత్తి వైరం కాల్చవోయ్ ! . దేశాభిమానం నాకు కద్దని వట్టి గొప్పలు చెప్పు కోకోయ్ . పూని యేదై నాను వొక మేల్ కూర్చి జనులకుచూపవోయ్ ! . ఓర్వలేమి పిశాచి, దేశం మూలుగులు పీల్చేసెనోయ్ . ఒరుల మేలుకు సంతసిస్తూ ఐకమత్యం నేర్చవోయ్ !...

కొడుకుల్ పుట్టరటంచు నేడ్తు రవివే / కుల్ జీవనభ్రాంతులై!  కొడుకుల పుట్టరె కౌరవేంధ్రునకనే / కుల్,వారిచే నేగతుల్ పడసెన్? పుత్రులులేని యా శకునకున / వాటిల్లెనే దుర్గతుల్ చెడునే మోక్షపదం బపుత్రకునకున్ / శ్రీకాళహస్తీశ్వరా! . ధూర్జటీ శ్రీకాళహస్తీశ్వర శతకము. . శ్రీకాళహస్తీశ్వరా!లోకంలో కొందఱు కొడుకుఅను కనలేక పోతిమి అని భాదపడెదరు.దృతరాష్ట్రునికి వందమంది పుత్రులు పుట్టలేదా?వారివలన యే సద్గతులు ఆయనకు కల్గినవి?పుత్రులులేని శుక మహర్షికి దుర్గతులు కల్గలేదు గదా!పుత్రులు లేని వారికి మోక్షము లభ్యము కాదా?అనగా పుత్రులు లేకపోయినను ముక్తిని పొందవచ్చును అని భావము.

అక్రూర వరద మాదవ చక్రాయుద ఖడ్గపాణి శౌరి ముకుంశా శక్రాది దివిజసన్నుత శుక్రార్చిత నన్ను కరుణఁ జూడుము కృష్ణా! . కృష్ణ శతకము . ఓకృష్ణా!నీవు అక్రూరుడు మొదలైన భక్తులకు కోరిన వరములను ఇచ్చినవాడవు. ధనమునకు దేవతయైన లక్ష్మీదేవికి నీవు భర్తవు. చక్రము, ఖడ్గము మొదలగు నాయుధములను ధరించి లోకముల భాదలను పోగొట్టు పరాక్రమము గలవాడవు. ఇంద్రాదులకు గూడ రాక్షసుల భాదను తొలగించుటజేత వారిచే ఎల్లపుడు కొనియాడబడువాడా, నీవు మహాత్ముడవు,నన్ను కృపతో చూడుము.

నరసింహ శర్మగారు:- ఈ రోజు హనుమత్ జయంతి అని భక్త జనులు అనుకుంటున్నారు. ఈ రోజు శ్రీసీతారామచంద్రుని పట్టాభిషేకము తరువాత వచ్చిన మొదటి పౌర్ణమి కావున శ్రీరామునికు యుద్ధములో అమితముగా సహాయము చేసిన స్వామి హనుమకు అయోధ్య ప్రజలు కృతజ్ఞతాపూర్వకముగా పూజలు సలుపుట సంప్రదాయము వచ్చినది. అది స్వామి హనుమ విజయోత్సవముగా జరుపుకోవాలి. స్వామి హనుమ వైశాఖమాసమున కృష్ణపక్ష దశమి పూర్వాభాద్రా నక్షత్రమందు వైధృతియోగమున మధ్యాహ్న సమయమున కర్కాటకలగ్నమందు, జన్మించెను. స్వామి హనుమ కౌండిన్యస గోత్రోత్భవులు.

క్రూరాత్ముఁ డజామీళుఁడు నారాయణ యనుచు నాత్మ నందును బిలువన్ ఏ రీతి నేలుకొంటిని యేరీ నీసాటి వేల్పు లెందును కృష్ణా! .కృష్ణ శతకము . ఓ కృష్ణా!అజామీళుడు అను బ్రాహ్మణుడు పాపాత్ముడు అయినను,నిన్ను ఉద్దేశింపక తన కొడుకును నారాయణా అని మృత్యుకాలమున పిలిచిన మాత్రమున అతనికి మోక్షమిచ్చితివే!అట్టి నీ సాటి దేవతలింకెవ్వరు, ఎక్కడును లేరు. .

రాముఁడు ఘోరపాతక విరాముఁడు,సద్గుణ కల్పవల్లికా రాముఁడు,షడ్వికారజయు రాముఁడు,సాదుజనావనవ్రతో ద్దాముఁడు రాముఁడే పరమదైవము మాకని మీయడుంగుఁగెం దామరలే భజించెదను,దాశరథీ!కరుణాపయోనిధీ! (దాశరథీ శతకము భక్త రామ దాసు ) . రామా!దయాసముద్రా!రాముఁడు మహాపాపవిరాముఁడు,సద్గుణ కల్పవల్లికా రాముఁడు,కామాది మనోవికారముల నాఱింటిని గెలుచటచే మనోహరుఁడు, సజ్జన రక్షణమనెడి వ్రతముచే నుద్దాముఁడు, మాకు రాముఁడే పరమదైవమని మీ పాదపద్మములనే పూ జింతును.

కృష్ణ శతకము . నీవే తల్లివిఁదండ్రివి నీవే నా తోడు నీడ నీవే సఖుఁడౌ నీవే గురుఁడవు దైవము నీవే నా పతియు గతియునిజముగ కృష్ణా! . ఓకృష్ణా!నాకు తల్లి,తండ్రి నీవే.నాకు ఎల్లపుడు వెంట ఉండువాడవు, సహాయము, స్నేహితుడు, గురువు, దేవుడు, నీవే నాకు సమస్తము నీవే నాకు దిక్కు. . నారాయణ పరమేశ్వర ధారాధర నీలదేహదానవవైరీ క్షీరాబ్దిశయన యదుకుల వీరా నను గావు కరుణవెలయఁగ కృష్ణా! . శ్రీమన్నారయణుఁడవు,లోకములన్నింట ికి అధిపతివి,రాక్షసులను చంపినవాడవు,పాలసముద్రమందు పవ్వళించిన వాడవు,యదువంశమునందు పుట్టిన వీరుడైన ఓ కృష్ణా!నన్ను దయతో కాపాడుము. . హరి యను రెండక్షరములు హరియించును పాతకముల నంబుజనాభా హరి నీ నామ మహత్మ్యము హరి హరి పొగడంగ వశమె హరి శ్రీకృష్ణా! . ఓ శ్రీ కృష్ణా!హరియను రెండక్షరములు కలిసిన హరియను నీ పేరే పాపములను పోగొట్టుచున్నది.ఓ పరమేశ్వరా!కృష్ణా నీ నామ మహిమను ఎవ్వరును పొగుడుటకు శక్తులు గారు.

. కన్యాశుల్కం లో ..... గురుజాడ మహాకవి.! క. ఖగపతి యమృతముతేగా భుగభుగ మని పొంగి చుక్క భూమిని వ్రాలెన్ పొగచెట్టై జన్మించెను పొగతాగనివాడు దున్నపోతై బుట్టునూ |క|

లా వొక్కింతయు లేదు, ధైర్యము విలోలం బయ్యెఁ బ్రాణంబులున్ ఠావుల్ దప్పెను, మూర్చ వచ్చెఁ, దనువున్ డస్సెన్, శ్రమం బయ్యెడిన్  నీవే తప్ప నితః పరం బెఱుఁగ, మన్నింపదగున్ దీనునిన్, రావే యీశ్వర! కావవే వరద! సంరక్షింపు భద్రాత్మకా! పోతనామాత్య భాగవతము గజేంద్రమోక్షము నుండి అరి దిగుచు మకరి సరసికి కరి దరికిని మకరి దిగుచు కరకరి బెరయన్ కరికి మకరి మకరికి కరి భరమనుచును నతల కుతల భటులరుదు పడన్  !! నానానేకప యూధముల్ వనము లోనన్ పెద్ద కాలంబు స న్మానింపన్ దశ లక్ష కోటి కరిణీ నాధుండ నై యుండి మ ద్దానాంభః పరిపుష్ట చందన లతాంతచ్చాయ లందుండ లే కీ నీరాశ ఇటేల వచ్చితి భయం బెట్లో గదే ఈశ్వరా !! కలడందురు దీనుల యెడ కలడందురు భక్త యోగి గణముల పాలం గలడందురన్ని దిశలను కలడు కలండనెడు వాడు కలడో లేడో !! లోకంబులు లోకేశులు లోకస్థులు తెగిన తుది నలోకంబగు పెం జీకటి కవ్వల నెవ్వడు ఏకాకృతి వెల్గు నతని నే భజియింతున్ !! ఎవ్వని చేఁ జనించు జగ? మెవ్వని లోపల నుండు లీనమై? ఎవ్వని యందు డిందు? పరమేశ్వరుడెవ్వడు? మూల కారణం బెవ్వ? డనాది మధ్య లయుడెవ్వడు? సర్వము తానె యైన వా డెవ్వడు? వాని నాత్మ భవు నీశ్వరు నే శరణంబు వేడె...

ఘనుఁడా భూసురుఁ డేగెనో నడుమ మార్గశ్రాంతుఁడై చిక్కెనో విని కృష్ణుం డది తప్పుగా దలఁచెనో విచ్చేసెనో యీశ్వరుం డనుకూలింపఁ దలంచునో తలపఁడో యార్యామహాదేవియున్ నను రక్షింప నెఱుంగునో యెఱుగదో నా భాగ్య మెట్లున్నదో పోతనామాత్య భాగవతము దశమ స్కంధము, రుక్మిణీకల్యాణము నుండి

దేవేంద్రుఁడలుక తోడను వావిరిగా ఱాళ్ళవాన వడి గురియింపన్ గోవర్థనగిరి యెత్తితివి గోవుల గోపకుల గాచు కొఱకై కృష్ణా! . కృష్ణ శతకము. .కృష్ణా!దేవేంద్రుడు కోపగించి దట్టమైన,ఱాళ్ళను వేగముగల వానగా కుఱిపించగా గోవర్థనగిరిని గొడుగు వలె చిటికినవ్రేలితో పైకెత్తి ఆవులను,ఆవులను కాచువారిని రక్షించితివి.

సుత్తి వీరుడు సినిమాలు, వాటిలోని పాత్రలు, ఆ పాత్రలు పలికే కొన్ని ప్రత్యేకమైన పదాలు జన బాహుళ్యంలోకి ఎలా చొచ్చుకుపోతాయో చెప్పడానికి విజయ వారి చిత్రాల్లో పింగళి నాగేంద్రరావు గారు సృష్టించిన ' డింగరి ', ' గురూ ' లాంటి పదాలు ఉదాహరణగా చెబుతుంటాం ! ఆ తర్వాత అలాంటి విచిత్రమైన, కొత్తరకమైన పదాల్ని సృష్టించడంతో బాటు కొన్ని పదాల్ని,,,, వాటి అసలు అర్థమే మారిపోయేలా చేసిన రచయిత జంధ్యాల. అంతేకాదు. మన చుట్టూ కనిపించే కొన్ని విచిత్రమైన, ప్రత్యేకమైన మనస్తత్వం గల వ్యక్తులను తన చిత్రాల్లో పాత్రలుగా మలచిన దర్శకుడు కూడా జంధ్యాలే ! ఆయన సృష్టించిన వాటిల్లో ఇప్పటికీ, ఎప్పటికీ శాశ్వతంగా నిలిచిపోయిన, నిలిచిపోయే పదం ' సుత్తి ' . నిజానికి సుత్తి అనే పదానికి మనకు తెలిసిన అర్థం కాకుండా మరో అర్థాన్ని జంధ్యాలగారు ఆపాదిస్తే ఆ పాత్రలో జీవించి, ఆ పాత్రకు శాశ్వతత్వాన్ని కల్పించడమే కాకుండా ' సుత్తినే ఇంటి పేరుగా మార్చేసుకున్న నటుడు వీరభద్రరావు.  మామిడిపల్లి వీరభద్రరావుగా కోనసీమలోని అయినాపురం గ్రామంలో జన్మించిన ఈయన చిన్నతనంలోనే తండ్రి ఉద్యోగ రీత్యా విజయవాడ చేరారు. చదువు, ఉద్యోగం, నాటకాలు వగైరా అన...

నలుగురు కలసి నవ్వే వేల నా పేరు ఒక తరి తలవండి.... (పుత్తడి బొమ్మా పూర్ణమ్మా. గురుజాడ. )

తెలుగు అడుగుజాడ " చెడ్డవారి వల్ల చెప్పుదెబ్బలు తినచ్చును గానీ - మంచివారి వల్ల మాటకాయడం కష్టం "  " నిజమాడేవాడు సాక్ష్యానికి రాడు ! సాక్ష్యానికొచ్చేవాడు నిజవాళ్ళేడు " " నమ్మించోట చేస్తే మోసం... నమ్మని చోట చేస్తే లౌక్యమను "  " అడగ్గానే యిస్తే వస్తువు విలువ తగ్గిపోతుంది "  " ఒపీనియన్స్ అప్పుడప్పుడు చేంజ్ చేస్తుంటేనే కానీ పొలిటీషియన్ కానేరడు " " కుంచం నిలువునా కొలవడానికి వీల్లేనపుడు - తిరగేసి కొలిస్తే నాలుగ్గింజలైనా నిలుస్తాయి " " ఒకడు చెప్పిందల్లా బాగుందనడమే - సమ్మోహనాస్త్రం అంటే అదేగా " " లెక్చర్లు ఎంతసేపూ సిటీల్లోనేగానీ - పల్లెటూళ్ళో ఎంతమాత్రం పనికి రావు " " పేషన్స్ ఉంటేనే గానీ లోకంలో నెగ్గలేం " " ప్రమాదాలు తప్పించుకోవడమే ప్రజ్ఞ " - చివరగా " మనవాళ్ళు ఒట్టి వెధవాయిలోయ్ " " డామిట్ ! కథ అడ్డం తిరిగింది " అని తేల్చేసారు గురజాడ. సుమారు నూట పదిహేనేళ్ళ క్రితమే తన ' కన్యాశుల్కం ' ద్వారా పలికిన ఈ భాష్యాలు నిత్య సత్యాలు. ఇలాంటివి ఆ నాటకంలో కోకొల్లలు. ఆనాటి సాంఘిక దు...

శ్రీరమ సీత గాఁగ,నిజ సేవక బృందము వీరవైష్ణవా చారజనంబు గాఁగ,విరజానది గౌతమిగా,వికుంఠము న్నారయ భద్రశైలశిఖరాగ్రము గాఁగ వసించు చేతనో ద్దారకుఁడైన విష్ణుఁడవు దాశరథీ!కరుణాపయోనిధీ! . దాశరథీ శతకము----రామదాసు... . రామా!దయాసముద్రా!లక్ష్మియే సీథ,విష్ణు భక్తకోటియే రామభక్తకోటి.విరజానది గోదావరి.వైకుంఠమె భద్రాద్రి.అందు వసించు చేతనోద్దారకుఁడవగు విష్ణుఁడవు నీవు.