హాలుని గాథ - లోలుని బాథ. (రచన: వి.యల్.యస్. భీమశంకరం)

హాలుని గాథ - లోలుని బాథ. (రచన: వి.యల్.యస్. భీమశంకరం)

కం. తనవంటి అందగాడిల 

కనిపించడనుచు తలంచి కలకంఠులు చూ

చిన తన ఒడిలో వ్రాలుదు

రనుచు కలలు కనుచు నదటున పోవన్.

తే. గీ. పల్లె పడచు లమాయక ప్రతిమ లగుట,

పట్నవాసపు యువకులు వారి చేరి

వలల లోనను పడవేయ సులభమనుచు,

అమితమౌ ఆశ నున్నట్టి సమయమందు.

తే. గీ. బాట ప్రక్కను పెద్ద భవంతి లోన

వీధి వాకిలి కొక్కింత వాలి నిలిచి

కంతు కాంతను హసియించు గరిత యొకతె

వగలు పోవుచు నతనితో పలికె నిటులు.

ఉ. “చక్కనివాడ! ఎక్కడకు చయ్యన పోవుచునుంటి వీవు! నే

నొక్కతె నున్నదాన - మగడూరికి పోయెను - రేపుగాని వా

డిక్కడ రా”డనంగ విని ఎంతయొ సంతసమంది బాలుడున్,

మక్కువ చెంత చేరె - కుసుమధ్వజు డార్చుచు నేయ బాణముల్.

కం. వచ్చిన వానిని సుందరి 

అచ్చికములు పల్కుచు తగు ననునయములతో 

హెచ్చగ వానికి తృష్ణలు 

తచ్చన గొనిపోయి వీథి తలుపులు మూసెన్.

తే. గీ. మంచి మాటల తోడను మత్తు గొల్పి, 

పెరడు లోనికి గొనిపోయి ప్రేతిమీర 

చెంత నొక బిందె నీరున్న చెంబు చూపి, 

ఇంపు రాణింప వానితో నిట్టులనియె. 

తే. గీ. పాలు పిదుకంగ రాలేదు పాలెగాపు, 

ఆకలికి తట్టుకోలేక అటమటించి, 

ఆవుదూడ అంబా యని ఆర్చుచుండె 

బిందెగొని పోయి పాలను పితుకుమయ్య. 

తే. గీ. నేను గూడను ఉదయాన నిద్ర లేచి, 

కాఫి త్రాగక పోయిన కదలలేను -

మధురమౌ యూహలొచ్చి మాయమగును

అంగజుం డావహింప బోడంత దనుక. 

ఉ. అనవిని ఆత డించుక నిరాశను చెందియు కాఫి త్రాగినన్ 

తన ప్రియురా లనంగ నిశితాస్త్ర పరంపర తాకి వేగమే 

తనపయి ప్రేమ చూపునని తల్చుచు పాలను పిండు పద్ధతుల్ 

తన కెటు చేతకావను యదార్థము విస్మరించుచున్. 

వివరణ: హాలుడు రమారమి 1వ శతాబ్దంలో ఆంధ్రదేశమేలిన శాతవాహన చక్రవర్తి. ఆయన “గాథా సప్తశతి”ని విరచించాడు. దీనిలోని ఒక గాథలో ప్రస్తుత ఖండికలోని 5వ పద్యంలో పిలిచిన విధంగానే ఒక యువతి బాటసారిని పిలుస్తుంది. ఇలాంటి భావంగల శ్లోకం కాళిదాస ప్రణీతమనబడే “వసంతరాగం”లోకూడా వుంది.