"పుత్రకామేష్టి యాగము" !

"పుత్రకామేష్టి యాగము" !
(శ్రీమదధ్యాత్మ రామాయణము, బాలకాండ - పండిత నేమాని రామజోగి సన్యాసిరావు.....
విశ్లేషణ ...శ్రీ పిస్కా సత్యనారయణ గారు.)

.
సంతానార్థియైన దశరథమహారాజు, తమ కులగురువు వసిష్ఠమహర్షి
సలహా ప్రకారం "పుత్రకామేష్టి యాగము" చేస్తాడు. యజ్ఞపురుషుడు ప్రసాదించిన పాయసమును, మహారాణులు మువ్వురూ భక్తితో స్వీకరించి, గర్భం ధరిస్తారు.
కొన్నాళ్ళు గడిచి వారికి నెలలు నిండేసరికి వసంతఋతువు ప్రవేశించినది.
.

' దేవదేవుడు వచ్చు శీఘ్రమె దివ్యతేజముతోడ, భూ
దేవి చాల సుఖించు, పూర్తిగఁ దీరిపోవును కష్టముల్,
దేవతల్ తమ పూర్వవైభవదీప్తిఁ గాంచెద ' రంచు స
ద్భావ మొప్పగ మత్తకోకిల పాడె నామని రాకతో!
.

భావము:
' దేవాదిదేవుడైన శ్రీమన్నారాయణుడు త్వరలోనే గొప్పతేజస్సుతో ఈ భువిపై అవతరిస్తాడనీ
, ఈ వసుధ యొక్క కష్టములన్నీ తీరిపోతాయనీ, దేవతలు మళ్ళీ తమ గతవైభవమును పొందగలరనీ ' వసంతఋతువు ఆగమనముతో మత్తకోకిల గానం చేయసాగినది....
కవి ఈ పద్యమును "మత్తకోకిల ఛందము" లోనే వ్రాయడం విశేషం!
.

పిల్లగాలులు వీచుచుండగ విష్ణుకీర్తన జేయుచున్,
మల్లెపూవులు గొల్చుచుండగ మాధవాంఘ్రులు భక్తితో.
నల్లనల్లన భృంగముల్ పరమార్థనాద మొనర్ప, రా
జిల్లి వన్నెలతో వసంతము చేరె ధాత్రికి మిత్రమై!
.

భావము: నెమ్మదిగా వీస్తున్న పిల్లతెమ్మెరల సవ్వడులు విష్ణుసంకీర్తనం చేస్తున్నట్టుగా తోస్తున్నది. మాధవుని పాదములను భక్తితో అర్చించడానికే మల్లెలు పూచినట్టుగా అనిపిస్తున్నది. అక్కడక్కడా తుమ్మెదల ఝంకారధ్వని ఓంకారనాదమును తలపిస్తున్నది. ఇటువంటి శుభశకునములతో వసంతకాలము ధారుణికి నేస్తమై ఏగుదెంచినది.