పెద్దనగారి ప్రవరుడు !

-

పెద్దనగారి ప్రవరుడు !

(శ్రీ రమణ గారి సాహితీ నందనం నుండి)

.

అల్లసాని పెద్దనగారి పేరు వినని తెలుగువారు

సాహితీప్రియులు ఉండరన్నది అతిశయోక్తికాదేమో

ఈయన శ్రీకృష్ణదేవరాయలవారి ఆస్థానంలోని

అష్టదిగ్గజాలలో మొదటివాడుకూడా

ఈయన మనుచరిత్రలో అదేనండీ

స్వారోచిషమనుసంభవము అనే ప్రబంధంలో

సృష్టించిన ప్రవరుని గురించి ఇక్కడ చూద్దాం-

ప్రవరుఁడు అంటే నిఘంటువులో శ్రేష్ఠుడు, మేటి అని ఉన్నాయి.

అందుకే ప్రవరుని గుణాలను చాల చక్కనైన శ్రేష్ఠమైన గుణాలు

కలవానిగా తీర్చిదిద్దాడు పెద్దనగారు. ఆ గుణాలను పెద్దనగారి

పద్యాలలోనే చూద్దామా....

వరుణానదీ తీరంలో అరుణాస్పందం అనే ఊరు అందులో

నివసించే బాపడు ప్రవరుడు.

.

ఆపురి బాయకుండు మకరాంక శశాంక మనోజ్ఞమూర్తి భా

షాపరశేషభోగి వివిధాద్వర నిర్మల ధర్మకర్మ దీ

క్షాపరతంత్రుఁడంబురుహ గర్భకులాభరణమ బనారతా

ధ్యాపనతత్పరుండు ప్రవరాఖ్యుఁడలేఖ్య తనూవిలాసుఁడై

(మనుచరిత్ర 1-51)

.

మన్మథునివలె, చంద్రునివలె, అందమైన

శరీరంకలవాడును, భాషలో రెండవ ఆదిశేషుడునూ అయి

సమస్త యాగాల్లోను, స్వచ్ఛమైన ధర్మకార్యాల్లోను,

దీక్ష ఆసక్తికలవాడు, బ్రాహ్మణజాతికి అలంకారమైనవాడు,

నిరంతరమూ వేదాధ్యయనమునందు ఆసక్తికలవాడు,

ప్రవరాఖ్యుడను పేరుకలవాడు ఆ పట్టణం(అరుణాస్పదాన్ని)

విడువక(ఎక్కడికీ వెళ్ళకుండా) ఉండేవాడు.

.

వానిచక్కఁదనము వైరాగ్యమునఁజేసి

కాంక్ష సేయుజారకామినులకు

భోగబాహ్య మయ్యెఁ బూచినసంపెంగ

పొలుపు మధురాంగనలకుఁబోలె - 

.

తుమ్మెద అన్ని పూవులమీదా వాలుతుంది

ఒక్క సంపెంగ పూవుపై తప్ప దానిపై వాలెనా

చచ్చి వూరుకుంటుంది. తుమ్మెదలకు సంపెంగ

పనికిరానట్లే ఎంత అందగాడైనా ప్రవరాఖ్యుడు

జారవృత్తి లేనందున ఆ ఊరిలోని జారకామినులకు

పనిరానివాడైనాడు.

.

యౌవనమందు యజ్వయు ధనాఢ్యుఁడు నై కమనీయ కౌతుక

శ్రీనిధిఁ గూకటుల్ గొలిచి చేసిన కూరిమి సోమిద్మ సౌ

భ్యావహ యై భజింప సఖులై తలిదండ్రులు గూడి దేవి యున్

దేవరబోలె నుండి యిలు దీర్పఁగఁ గాపుర మొప్పు వానికిన్

.

అతడు ధనవంతుడై, తనకు ఈడుజోడైన భార్య సేవలు

చేస్తుండగా పడుచుదనంలోనే యజ్ఞంచేసి తల్లిదండ్రులు

ఇంటిలో సుఖులై ఇంటిని సర్దుతుండగా కాపురం చేసూ

ఉండినాడు.