నిందాస్తుతి....... మా సరివాడవా . పోతన భాగవతం..(రుక్మిణి కళ్యాణం.)...... వ్యాఖ్యానం:-.డా. సి.నారాయణ రెడ్డిగారు.

నిందాస్తుతి....... మా సరివాడవా .

పోతన భాగవతం..(రుక్మిణి కళ్యాణం.)......
వ్యాఖ్యానం:-.డా. సి.నారాయణ రెడ్డిగారు.
.
మా సరివాఁడవా మా పాపఁ గొనిపోవ
నే పాటి గలవాఁడ; వేది వంశ
మెందు జన్మించితి వెక్కడఁ బెరిఁగితి
వెయ్యది నడవడి యెవ్వఁడెఱుగు
మానహీనుఁడ వీవు మర్యాదలెఱుఁగవు
మాయఁగైకొనిగాని మలయరావు
నిజరూపమున శత్రునివహంబు పైఁ బోవు
వసుధేశుఁడవు గావు; వావి లేదు
.
కృష్ణా! కొమ్మనిమ్ము, నీవు గుణ రహితుండవు
విడువు - విడువవేని విలయకాల శిఖి శిఖా సమాన శితశీతలీముఖముల
గర్వమెల్లఁ గొందుఁ గలహమందు.
.

రుక్మిణిని ఎత్తుకుపోతున్న కృష్ణుణ్ణి అదలించి తూలనాడుతున్నాడు రుక్మి.
అతని కులాన్నీ గుణాన్నీ పేరుపేరున ఎంచి దుయ్యబడుతున్నాడు.
పైకి చూస్తే అన్నీ నిందలే. రుక్మి నిందలు తప్ప అభినందనలు చేసేవాడా మరి? ఒక దుష్టపాత్ర శిష్టరక్షకుణ్ణి చెడామడా తిడుతుంటే పాపం మన పోతన్న పులుకు పులుకున చూస్తాడు. అయ్యో నా స్వామి తిట్లపాలౌతున్నాడే అని ఆందోళన పడతాడు. ఆ దుష్టునికి తెలియకుండానే వాడి పాడు నోట పరతత్త్వ రహస్యాలను పలికిస్తాడు. ఆ రకంగా తన మనసు నింపుకుంటాడు.
.

కృష్ణుడు రుక్మికి సరియైన వాడు కాదు - నిజమే; అందరికీ అతీతుడు.
అతడు ఏపాటి గలవాడు? - ముల్లోకాలే అతనివి. ఆ సిరియే అతనిది.
ఏది వంశం? - విష్ణుమూర్తికి ఒక వంశంమటూ వుంటుంది.
ఎందు జన్మించితివి? - జన్మ లేనిదే.

ఎక్కడు పెరిగితివి?- పెరుగుట విరుగుట నరులకు, నారాయణుని కెక్కడిది?
ఎయ్యది నడవడి? - నడిపించేవాని నడవడి ఎవడెరుగును?
మానహీనుడవు - అశరీరునకు, ఆత్మస్థిరునకి మానప్రసక్తి ఏది?
మర్యాద లెరుగవు - అనంతుడతడు.
మాయ గైకొనిగాని మలయరావు - సర్వమూ అతని మాయయే.
నిజరూపమున శత్రునివహంబుపైఁబోవు - అన్ని రూపాలూ అతనివే.
వసుధేశుడవు గావు - నిజమే ఒక్క వసుధకే కాదు చతర్దశ భువనాలకే అధీశ్వరుడు.

వావి లేదు - త్రివిక్రమునకు క్రమంతో పని లేదు.
గుణ రహితుండవు - గుణత్రయము జీవకోటికి, గుణాతీతునికేటికి?
ఇది - పైన నిందగా కనిపించినా లోన స్తుతిని దాచుకున్న పద్ధతి.
అలంకారాలలో వ్యాజస్తుతి.