గజేంద్రమోక్షం

పోతనామాత్యుల భాగవతంలో నాకు అమితంగా ఇష్టమైన ఘట్టం
గజేంద్రమోక్షం. అందులోనూ ఆయన తేటతెలుగులో రాసిన ఈ కింది పద్యాలు విన్నా.. చదివినా... ఒళ్లు పులకరించిపోతుంది.

లావొక్కింతయు లేదు; ధైర్యము విలోలంబయ్యె, బ్రాణంబులున్
ఠావుల్ దప్పెను, మూర్చవచ్చె, దనువున్ డస్సెన్ శ్రమం బయ్యెడిన్
నీవే తప్ప నిత:పరంబెఱుగ, మన్నింపదగున్ దీనునిన్
రావే యీశ్వర! కావవే వరద! సంరక్షించు భధ్రాత్మకా!

భావం: పోరాడి పోరాడి నా బలం తగ్గిపోయింది. ధైర్యం నశించింది. ప్రాణాలు ఎగిరిపోతున్నాయి. ఇక పోరాడలేను. నీవు తప్ప నన్ను రక్షించేవారు ఎవరూ లేరు. పరమేశ్వరా.. నన్ను రక్షించు. అని ఆ గజేంద్రుడు శ్రీహరిని ప్రార్థిస్తున్నాడు.

అలా గజేంద్రుడు తనలోని ఆశలు సన్నగిల్లే వేళ.. ఇలా అంటున్నాడు

కలడందురు దీనుల యెడ
గలడందురు పరమయోగి గణముల పాలం
గలడందురన్ని దిశలను
గలడు గలండనెడివాడు గలడో లేడో

భావం: ఎంతగానో ప్రార్థించిన గజరాజుకు ఆ భగవంతుడు కనిపించకపోయేసరికి... తనను కాపాడేందుకు రాకపోయే సరికి సందేహం కలిగి.. దీనుల పాలిట సంరక్షకుడు, యోగులకు సన్నిహితుడు, అన్ని దిక్కులకు వ్యాపించి ఉన్నవాడైన దేవుడున్నాడని చెబుతారు కదా? నిజంగా అలాంటి వాడున్నాడా? లేదా? అని ఆఖరి ప్రయత్నంగా ఆ శ్రీహరిని ప్రార్థించాడు.

ఆ ప్రార్థనలు విన్న శ్రీహరి గజేంద్రుడిని కాపాడేందుకు ఎలా వస్తున్నాడో పోతనవారు చక్కగా వర్ణించారు.

సిరికంజెప్పడు శంఖచక్రయుగముం జేదోయి సంధిపడే
పరివారంబును జీరడభ్రగపతిం బన్నింప డాకర్ణికాం
తరధమ్మిల్లము జక్కనొత్తడు వివాద ప్రోద్ధత శ్రీకుచో
పరిచేలాంచలమైన వీడడు గజప్రాణావనోత్సాహియై

భావం: శ్రీమన్నారాయణుడు గజేంద్రుడిని రక్షించేందుకు భార్యయైన లక్ష్మీదేవితో చెప్పలేదు. శంఖ, చక్రములను ధరింపలేదు. పరివారం సంగతి, వాహనం సంగతి కూడా ఆలోచించలేదు. అంతెందుకు ముఖంపై పడుతున్న గిరిజాలను చేతులతో సర్దుకోలేదు. ఏదోవాదులాటకు పట్టుకున్న లక్ష్మీదేవి పైట చెంగును కూడా వదలకుండా లాక్కొని పోతున్నాడు!